Tegenwoordig zien we nog (te) veel verpakkingen die niet of beperkt gerecycled kunnen worden. Super zonde natuurlijk want die verpakkingen kunnen dienen als waardevolle grondstof voor een nieuw leven.
KIDV
Kennisinstituut Duurzaam Verpakken
01 juli 2021
Het KIDV (het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken) heeft verschillende recyclechecks ontwikkeld om organisaties hierbij te helpen. In dit artikel leggen we in hoofdlijnen uit waar een verpakking aan moet voldoen om volledig gerecycled te kunnen worden.
We streven altijd naar het beter recyclebaar maken van verpakkingen. Dit doen we door rekening te houden in het designproces. De tekentafel is het begin van dit proces. Verpakkingen dienen een bijdrage te leveren aan de circulaire economie. The MacArthur Foundation omschrijft dit als volgt ‘A circular economy is based on the principles of designing out waste and pollution, keeping products and materials in use, and regenerating natural systems.’
In de basis is het belangrijk dat verpakkingen opgehaald kunnen worden door diverse erkende afvalinzamelaars en gesorteerd kunnen worden door traditionele en innovatieve recycle processen. Honderden verschillende soorten kunststof die functioneel worden ingezet, kunnen de recyclebaarheid enorm belemmeren. En dit is heel vaak echt onnodig! Om die reden is het dan ook belangrijk dat het type grondstof op industriële schaal kan worden teruggewonnen tot nieuwe grondstof. Daarnaast is het belangrijk dat de nieuwe grondstof uit eenduidige samenstelling bestaat voor een kwalitatief tweede leven. De recycle technieken verschillen per land en soms zelfs per installatie. Er zijn dan ook veel zaken waar rekening mee gehouden moet worden. Materiaal, vorm, kleur, etiket, label, sleeve, lijm, coatings, multilayers, etc. Onderstaand bespreken we een aantal facetten:
1. Materiaal: Bestaat het hoofdcomponent uit PET, PE of PP dan vallen deze onder de hoofdstromen en zijn ze goed te recyclen. Dit geldt ook voor Bio-PET of Bio-PE. Materialen als PC, PS en PLA vormen te kleine stromen om kosteneffectief te worden gesorteerd en gerecycled op grote schaal. Maar wat nou als de dop (subcomponent) op een fles (hoofdcomponent) zit van een ander type materiaal? Geen probleem. Zolang het hoofdcomponent maar goed te sorteren en recyclen valt en het subcomponent niet verstorend of belemmerend werkt. Bijvoorbeeld een PP dop op een PE fles.
We gaan er stiekem al wel een beetje vanuit dat je weet dat verpakkingen voor bijvoorbeeld medicijnen, verf, lijm en kit niet bij het PMD horen. Daarnaast zijn er nog meer soorten materialen die het recycleproces verstoren. PVC/PVdC (blister verpakkingen en PVC buizen) en bijvoorbeeld elastomeren, siliconen en rubberachtige kunststoffen. Deze komen soms voor in sluitingen als siliconen membraan om goed te kunnen doseren. Vaak gebruikt bij sauzen. Ook oxo-degradeerbare verpakkingen verstoren de recyclestromen. Dit zijn traditionele kunststoffen die voorzien zijn van specifieke additieven. Door de additieven wordt het plastic sneller afgebroken als het in aanraking komt met UV-licht, zuurstof of warmte. Het gevaar is echter dat het wordt omgezet in onzichtbare vervuiling (micro plastics). Om die reden is dit vanaf 3 juli 2021 verboden. Lees artikel EU-verbod op single-use plastic (SUP richtlijn).
2. Vorm: Wist je dat zelfs op grootte van een verpakking in een sorteerinstallatie wordt gescheiden? Verpakkingen kleiner dan 5 cm of groter dan 5 liter zijn niet goed te sorteren. Voor kleine verpakkingen geldt dat het materiaaltype niet kan worden vastgesteld. Natuurlijk zijn de technieken en ontwikkeling voortdurend in beweging waardoor kleine onderdelen op termijn wel goed te sorteren en recyclen zijn.
3. Kleur: Een verpakking (hoofdcomponent) die volledig zwart of donker is ingekleurd bestaat vaak uit koolstof en worden op dit moment in de meeste installaties niet gesorteerd. Dit type kan niet worden herkend. Waarom niet? Dit lees je in ons artikel NIR Detectable masterbatches.
4. Etiket: Als het soort materiaal van het hoofdcomponent en het etiket verschillend zijn, is het formaat van het etiket belangrijk. Er moet voldoende ruimte zijn om het basismateriaal van het hoofdcomponent te herkennen en goed te kunnen sorteren naar de juiste stroom. De volgende regels gelden.
Het etiket voor verpakkingen met een inhoud:
Hoofdcomponent PE of PP met hetzelfde materiaal etiket kunnen goed worden gesorteerd en gerecycled. PET en een PET etiket is wel sorteerbaar maar belemmert de PET stroom in verband met de inkt en het verkleuren van het materiaal. PET op een etiket van PE, PP of papier werkt dan beter mits er wordt voldaan aan de afmetingen. PE of PP en een papieren etiket belemmert dan weer de recycling. Een full body sleeve bedekt de gehele verpakking. Dus als deze bestaat uit een andere type materiaal heeft dit effect op de sortering en recycling. We willen natuurlijk wel dat de juiste stroom naar de juiste recycler gaat zodat deze niet vernietigd wordt. Sommige full body sleeve etiketten bestaan uit PETG materiaal en is beperkt recyclebaar.
Het bevestigen van een etiket of andere onderdelen gebeurt veelal met lijmsoorten. Het is belangrijk dat de verpakking vrij is van niet-afwasbare lijm of hotmelt. Het koud wassen (kouder dan 40 graden) van PP en PE materialen is belangrijk om ze te ontdoen van etiketten, inkten, labels en lijm. Lijmen verstoren het recycleproces niet van PET als ze warm oplosbaar zijn (tussen de 60 en 80 graden). Warm wassen zien we steeds vaker ook voor PP en PE materialen.
5. Mono-materiaal: Multilayer verpakkingen worden veelvuldig gebruikt en bestaan uit meerdere materialen. Verschillende lagen zijn aan elkaar verkleefd of versmolten en kunnen nauwelijks of niet van elkaar worden gescheiden. Deze multilayer verpakkingen hebben invloed op de kwaliteit van het recyclaat. Hetzelfde geldt voor coatings of vulstoffen zoals mineralen, vezels of metalen.
Volg je het nog? Neem anders even contact met ons op!